Przeczytane. Lipiec 2018

Kolejny miesiąc, kolejne przeczytane książki. Staram się po kolei czytać to, co trzymam na półkach i Kindle'u, więc z nowości tylko następny tom anielskiego cyklu Kossakowskiej. Siedem książek to całkiem przyzwoity wynik, jak na moje ostatnie osiągnięcia, choć liczyłem, że uda mi się wrócić do czytania dziesięciu pozycji miesięcznie. W każdym razie walka o sto książek w ciągu roku trwa.

49. Bramy Światłości. Tom 2 - Maja Lidia Kossakowska, Fabryka Słów 2018 (Kindle)

Największą wadą tej książki jest to, że niemal w ogóle nie posuwa fabuły do przodu. W pierwszym tomie Kossakowska postanowiła pokazać, jak w wykreowanym przez nią anielskim uniwersum wyglądają zaświaty hinduskie, teraz zaś przyszła kolej na indiańskie wierzenia. Na szczęście ze światotworzeniem autorka radzi sobie bardzo dobrze: sprawnie udaje jej się połączyć tradycję judeochrześcijańską z prekolumbijskimi wierzeniami obu Ameryk. Problem w tym, że oprócz interesującej kreacji świata, sporo rzeczy tu zgrzyta: Abaddon, który do tej pory był kreowany na zakapiora, tutaj przeważnie zbiera łomot, podobnie rzecz ma się z Lucyferem, który jako władca Otchłani prezentuje się bardzo słabo. Wydaje się też, że Kossakowska nie do końca wie, komu ma poświęcać czas antenowy. Najwięcej uwagi dostaje oczywiście wyprawa w poszukiwaniu Boga, w której uczestniczy Daimon, i to jest raczej naturalne, bo jest to główny wątek powieści. Niestety wydarzenia w Niebiosach (zwłaszcza) i Otchłani (w mniejszym stopniu), choć są ciekawe i sprawiają wrażenie istotnych, są potraktowane po macoszemu i pozostawiają spory niedosyt. Ciągle jednak widzę w Bramach Światłości potencjał i liczę, że w kolejnych częściach Kossakowska zmusi akcję do ruszenia z kopyta, zamiast ograniczać się jedynie do opisów świata.

50. Odprawa posłów greckich - Jan Kochanowski, Wolne Lektury 2007 (Kindle)

Przeczytałem to niesiony jeszcze grecką falą, a przy okazji odhaczyłem kolejny punkt w przypominaniu sobie lektur szkolnych. Nawet nie pamiętałem, że jest to takie krótkie. Fabuła dotyczy tutaj początków wojny trojańskiej i odmowy oddania Heleny Grekom, przy okazji pokazany zostaje konflikt między rozsądkiem wynikającym z doświadczenia życiowego i kierującą się emocjami młodością. Choć doceniam znaczenie tego utworu dla polskiego dramatu, bo ponoć jest to pierwsza implementacja antycznej tragedii na gruncie polskiego renesansu, to jednak z realizacji nie jestem zadowolony. Jest zbyt prosto, zbyt krótko, a zbiorowy bohater tragiczny, jakim jest naród trojański, zamiast jednej osoby w takiej roli, obniża dramaturgię.

51. Bajki robotów - Stanisław Lem, Agora 2008

Pamiętam, że zachwyciłem się Trzema elektrycerzami w podstawówce, a wiele lat później usłyszałem, że Bajki robotów nie są literaturą dla dzieci. Faktycznie, pewnych niuansów młody człowiek może nie dostrzec, ale poznawane nawet powierzchownie, opowiadania Lema mogą sprawić takiemu czytelnikowi sporą przyjemność. I tak, zdaję sobie sprawę, że zawołanie "Awruk!", będące mordęgą dla tłumaczy, jest dla małoletnich oczu niestosowne. Jeśli chodzi o fabułę opowiadań, to są to znane nam wszystkim baśnie odziane w naukowe szaty. Jest to wspaniały przykład tego, jak można opowiadać baśnie i bajki przy użyciu stechnicyzowanego, futurystycznego języka, tworząc przy tym genialne neologizmy.

52. Dwaj panowie z Werony - William Shakespeare, Wolne Lektury 2015 (Kindle)

Przeczytałem, bo pomyślałem, że dawno Shakespeara nie czytałem i trzeba trochę nadrobić. Jest to komedia podejmująca temat tego, czy ważniejsza jest przyjaźń, czy miłość do kobiety. Rywalizacja tych dwóch wartości prowadzi do wielu nieprzyjemnych sytuacji, które jednak przedstawione są w taki sposób, że potrafią wywołać lekki uśmiech. Bardzo mi się podobają tutaj role kobiece, które nie sprowadzają się jedynie do potulnego wypełniania woli mężczyzn, ale potrafią wziąć sprawy w swoje ręce i samodzielnie podejmować decyzje.

53. Obcy w obcym kraju - Robert A. Heinlein, Solaris 2006

To jest ten przypadek, kiedy zacząłem się zastanawiać, czy w sumie świetną książkę może zdyskwalifikować jedno zdanie. Chodzi mi o wypowiedź jednej z bohaterek, zgodnie z którą zdecydowana większość zgwałconych kobiet sama jest sobie winna. Pomijając jednak tę skandaliczną kwestię (która jest przedstawiona jako fakt, a nie subiektywna opinia), jest to kawał solidnej socjologiczno-religijnej fantastyki naukowej. Heinlein snuje ciekawe rozważania na temat tego, co by się stało, gdyby na Ziemi objawił się nowy Mesjasz i założył własny kościół, którego działalność łamałaby wszystkie obowiązujące normy i zasady społeczne. Jedna z ciekawszych książek, jakie czytałem. Gdyby nie to jedno zdanie...

54. Wyprawa do Chiwy - Frederick Burnaby, Zysk i S-ka 2010

Kolejna książka podsunięta przez dzieciaki. Jest to relacja z odbywającej się zimą 1875/76 podróży Fredericka Burnaby'ego do Chiwy leżącej obecnie na terenie Uzbekistanu. Autor, będący żołnierzem brytyjskiej armii, skrupulatnie opisuje swoje perypetie na trasie z Petersburga do ówczesnego rosyjskiego pogranicza. Ciekawa jest jego motywacja do podjęcia tej podróży (Co? Nie wpuszczają tam Brytyjczyków?), sam zaś opis skupia się na trudnościach związanych z zimową przeprawą przez środkową Azję i pokazywaniu różnic kulturowych między stepowymi ludami a Zachodem. Oczywiście, choć reportaż ten jest to ciekawym źródłem wiedzy o regionie, nie unika on typowych dla XIX-wiecznej zachodniej Europy rasizmu i seksizmu, choć przyznać trzeba, że jak na czas, w którym rozgrywa się akcja, poglądy te są tutaj wyrażane w sposób delikatny. Warto sięgnąć po tę książkę, choćby po to, żeby zobaczyć, jak trudno kiedyś było przemierzać duże dystanse.

55. Oman. W cieniu minaretów - Marek Pindral, Bernardinum 2015

Z autorem miałem okazję chwilę porozmawiać tuż po premierze jego książki o Omanie, udało mi się zdobyć wówczas autograf, ale czas na przeczytanie tego, co napisał, znalazłem dopiero teraz. Dla tych co nie wiedzą: oman jest krajem położonym na Półwyspie Arabskim, na południe od Emiratów. Jest to bardzo ciekawa opowieść o tym pustynnym kraju, który dopiero za rządów obecnego króla zaczął inwestować we własny rozwój pieniądze pochodzące z wydobycia ropy. Autor ciekawie opowiada o życiu Omańczyków, o olbrzymim wpływie religii na codzienne sprawy i wynikającej z tego dyskryminacji kobiet. Może się wydawać, że z wyższością patrzy na islam, punktując to, co uważa za nielogiczne, a co nazywa dziurawym myśleniem, ale te same problemy zauważa też w kulturze chrześcijańskiej. Co ważne, Pindral snuje swoją opowieść tak, że ciężko się od niej oderwać, pod względem poziomu gawędziarstwa nie ustępując Cejrowskiemu czy Michniewiczowi (choć ten drugi obraziłby się za postawienie go w tym samym rzędzie co najbardziej znanego polskiego podróżniczego celebrytę).

Czytam:
- Jeff Noon - Wurt
- Jakub Małecki - Błędy
- Robb Maciąg - Rowerem w stronę Indii
- Alfred Szklarski - Tomek w w tarapatach
- Terry Brooks - Miecz Shannary
- Jakub Nowak - Amnezjak
- Jan Brzechwa - Brzechwa dzieciom. Dzieła wszystkie. Bajki
- Saviour Pirotta - Dookoła świata w 80 baśni

Przeczytane. Czerwiec 2018

W końcu udało mi się napisać tę notkę. Wyjazdy urlopowe i permanentny brak czasu sprawiły, że trzeba było na nią trochę poczekać, ale w końcu jest. W czerwcu skończyłem siedem książek - liczba przyzwoita, choć nie miałbym nic przeciwko osiąganiu wyników z początku roku. Tak to jednak jest ostatnio, że na urlopach nie udaje mi się za dużo czytać. Zapoznałem się więc lub przypomniałem sobie trochę fantastycznej i podróżniczej klasyki i doczytałem powieści przed oddaniem głosów na Nagrodę Zajdla.

42. Hobbit - J.R.R. Tolkien, Amber 2012

To jest ta książka, od której zacząłem jeszcze w podstawówce czytanie fantastyki. Teraz, po latach przeczytałem ją po raz trzeci albo czwarty, zupełnym przypadkiem rezygnując z tłumaczenia Marii Skibniewskiej na rzecz Pauliny Braiter - i o dziwo nic mi w kwestii przekładu nie zgrzytało. Nadal uważam tę książkę za świetne wprowadzenie do fantasy dla młodszego czytelnika. Dostrzegam po latach infantylny język, jakim powieść została napisana, ale ponieważ jestem świadomy, że nie należę już do grupy docelowej Hobbita, nie przeszkadza mi on. Właściwie jedyną rzeczą, jaka mi nie pasowała, było przedstawienie krasnoludzkiej drużyny jako wesołej kompanii, co szczególnie bolało przy postaci dostojnego ponoć Thorina - tego dostojeństwa na kartach powieści nie mogłem uchwycić. Nawet teraz jednak warto było po tę lekturę sięgnąć, choćby jako doskonałe wprowadzenie do Władcy Pierścieni, którego również planuję sobie przypomnieć.

43. Zaszyj oczy wilkom - Marta Krajewska, Genius Creations 2017 (Kindle)

Drugi i nie ostatni tom wiejsko-słowiańskiego fantasy autorstwa Marty Krajewskiej, który przeczytałem, bo został nominowany do Nagrody Zajdla (po poprzedni również sięgnąłem dopiero, gdy uzyskał nominację). I znowu dobrze mi się to czytało. Wątek romansowy, choć nadal istotny, nie wysuwa się już na pierwszy plan, jak w Idź i czekaj mrozów, przez co autorka mogła się skupić na innych elementach fabuły, takich jak reakcja mieszkańców wsi na odludziu na przybycie obcych i pojawienie się wilkołaka. Ciekawie też w kontekście obecnych wydarzeń światowych wygląda związek "swojej" dziewczyny z przedstawicielem obcego i niby wrogiego ludu. Liczę na jakiś spektakularny finał w kolejnym tomie.

44. Zimowy monarcha - Bernard Cornwell, Wydawnictwo Otwarte 2017

A tę książkę wraz z drugim tomem, Nieprzyjacielem Boga dostałem od Teściów na urodziny. Kupowali właściwie w ciemno, ale ponieważ od wczesnej podstawówki lubiłem legendy arturiańskie, prezent okazał się bardzo trafiony. Cornwell bardzo mocno osadza powieść w realiach historycznych V/VI wieku i konfliktów pomiędzy poszczególnymi wodzami Brytów po śmierci Uthera Pendragona. Rezygnuje, na razie przynajmniej, z mitologizacji postaci Artura, czyniąc z niego sprawnego dowódcę wojsk, i pokazując początki jego kontaktów z innymi legendarnymi bohaterami, jak Lancelot czy Ginewra. Wciągnęło mnie niesamowicie, więc raczej nie będę długo czekał z zabraniem się za kolejną część.

45. Czarownica znad Kałuży - Artur Olchowy, Genius Creations 2017 (Kindle)

Całkiem fajna postapokalipsa autora, którego kojarzyłem wyłącznie z działań w środowisku fantastów, do tego nominowana do Zajdla. Podoba mi się to, Olchowy realistycznie kreuje świat po upadku cywilizacji. Nie ma tu miejsca na mutantów i inne tego typu wynaturzenia, każde zjawisko ma naukowe wytłumaczenie, tylko ludzie w związku z brakiem edukacji w kwestii wiary w zabobony cofnęli się do średniowiecza. Autor bardzo dobrze opisuje, jak wyglądałoby życie po zagładzie z utrudnioną komunikacją i brutalnymi watażkami na czele społeczności. Jedynym, choć dość poważnym mankamentem jest przewidywalna fabuła, ale powieść nadrabia tę wadę barwnymi bohaterami i kreacją świata.

46. Życie seksualne kanibali - J. Maarten Troost, W.A.B. 2017

Niezły tytuł, prawda? Ale nie on był przyczyną, dla której kupiłem (a właściwie Żona kupiła) tę książkę. Wcześniej czytałem Zagubionego w Chinach tego samego autora i urzekł mnie sposób prowadzenia narracji przez Troosta. Tym razem opisuje jeden z wcześniejszych etapów swojego życia, kiedy to z ówczesną narzeczoną przeniósł się na dwa lata na Kiribati. Gratuluję tym, którzy wiedzą, gdzie to jest, a dla niewiedzących pomoc: wycelujcie palcem w środek Pacyfiku - to tam. Ponieważ autor trochę w tym wyspiarskim kraju pomieszkał (głównie na atolu Tarawa), miał okazję przyjrzeć się lokalnym mieszkańcom, ich często szokującemu dla ludzi z naszego kręgu kulturowego zachowaniu, a także zorientować się, jak niedbale zarządzane jest to państwo (choć wiadomo, że opisywane zdarzenia miały miejsce wiele lat temu i dużo mogło się do dzisiaj zmienić). Trochę może razić patrzenie z góry na I-Kiribati, jak nazywają się w lokalnym języku mieszkańcy Kiribati, ale poza tym jest to kawał solidnej opowieści o tym mało znanym zakątku świata, do którego mało kto się zapuszcza.

47. Jeep. Moja wielka przygoda - Tony Halik, Bernardinum 2008

Mocny literaturą podróżniczą był czerwiec. Po kolejną książkę Halika sięgnąłem, bo chciałem się dowiedzieć, jak zakończyła się wyprawa znanego podróżnika z Argentyny na Alaskę. Okazało się jednak, że nie jest to typowa kontynuacja 180 000 kilometrów przygody, ale jej raczej jej uzupełnienie. Znów zaczyna się od opowieści o Argentynie, znów razem z autorem przemierzamy bezdroża Ameryki Południowej i spotykamy ciekawych ludzi, w końcu jednak nastaje moment, w którym Halik przerwał w pierwszej książce opowieść. Ruszamy zatem przez Stany Zjednoczone i Kanadę, ale odniosłem wrażenie, że ten etap podróży, pomijając aspekt zdobywania pieniędzy na jej kontynuację, został potraktowany po macoszemu, tak jakby po opuszczeniu Ameryki Łacińskiej wiele ciekawego się już nie działo. Może faktycznie wszystko, co interesujące wydarzyło się tam, gdzie mówi się po hiszpańsku. W każdym razie, jest to obowiązkowa pozycja dla miłośników podróży, nawet tych, którzy ograniczają się do jazdy palcem po mapie.

48. Miasto cieni - Ransom Riggs, Media Rodzina 2014 (Kindle)

Kontynuacja Osobliwego domu pani Peregrine rozczarowuje. Zaczyna się dokładnie w tym momencie, w którym kończy się pierwsza część, sytuacja niby jest napięta, ale bardzo szybko robi się mało ciekawie. Bohaterowie miotają się po scenie, w końcu decydują się na podróż z punktu A do B, a potem C, napotykają pewne trudności, ale jakoś nie potrafiłem się wciągnąć w fabułę. Jest tu parę fajnych pomysłów, inspirowanych jak poprzednio starymi fotografiami, do tego należy docenić interesujący twist fabularny w finale powieści, ale to za mało, żebym uznał środkowy tom cyklu za dzieło udane. Szkoda, spodziewałem się ciekawszej opowieści.

Czytam:
- Jeff Noon - Wurt
- Jakub Małecki - Błędy
- Frederick Burnaby - Wyprawa do Chiwy
- Stanisław Lem - Bajki robotów
- Robert A. Heinlein - Obcy w obcym kraju
- Maja Lidia Kossakowska - Bramy Światłości. Tom 2
- Jan Brzechwa - Brzechwa dzieciom. Dzieła wszystkie. Bajki
- Saviour Pirotta - Dookoła świata w 80 baśni

Przeczytane. Maj 2018

Kolejny słaby miesiąc - tym razem tylko cztery lektury, co spowodowane było trzytygodniowym urlopem - na wyjazdach mam bardzo mało czasu na czytanie, a kiedy już czas się znajdzie, to sił brakuje. Tradycyjnie już sięgnąłem po pozycje związane z krajem, do którego się udałem - tym razem była to Grecja, więc lektura Iliady i jednej z greckich tragedii wydaje się być uzasadniona.

38. Achromatopsja - Artur Chmielewski, Insignis 2017 (Kindle)

Kolejna książka z serii Uniwersum Metro 2033, tym razem w wykonaniu autora, o którym nigdy wcześniej nie słyszałem. Niestety nie przekonałem się do tego nazwiska. Ot, historia jakich wiele. Jest sobie warszawskie metro po zagładzie, ekipa dostaje do wykonania misję na powierzchni, coś idzie nie tak. Jest tu wprawdzie parę ciekawych wątków i zwrotów akcji, ale to za mało, żeby książka nie nużyła. Wydawałoby się, że powiązany z tytułem powieści jednobarwny wygląd mutantów powinien mieć jakieś znaczenie dla fabuły, ale stanowi on tylko bardzo głębokie tło, które nie ma wpływu na nic. Fani serii mogą przeczytać, ale do Majki albo Szmidta Chmielewskiemu dużo brakuje.

39. Iliada - Homer, Wolne Lektury 2012 (Kindle)

Klasyka światowej literatury, po którą sięgnąłem pod wpływem wakacji w Grecji. Z niezrozumiałych przyczyn wciągnęło mnie, mimo że historię wojny trojańskiej mniej więcej znałem, wiedziałem, kto kogo na końcu zabija, a do tego mam alergię na poezję. Wyszło jednak, że boli mnie czytanie nie tyle utworów wierszowanych, co liryki, bo lektura posiadającego fabułę eposu stanowiła przyjemność. O ile sama fabuła sprowadza się do ciągłych pojedynków między herosami przeplatanych prośbami zanoszonymi do Achillesa, żeby postanowił wziąć udział w walce (czyli nie jest szczególnie porywająca), to sposób jej prezentacji sprawia, że ciężko się oderwać od lektury (ja się wprawdzie odrywałem dość często, bo bawiłem się z Homerem przez dwa tygodnie, ale to dlatego, że jak już miałem czas na czytanie, to oczy się same zamykały). Czuć tu rozmach wydarzeń; aż zachciało mi się poszukać innych utworów odnoszących się do wojny trojańskiej. I nawet nie przeszkadzało mi, że Homer postanowił zakończyć swoje dzieło tu, gdzie kończą się relacje Achillesa z Hektorem, mimo że miałem nadzieję przeczytać, jak w jego wykonaniu wyglądałoby zdobycie Troi.

40. Wbrew wskazówkom zegara - Philip K. Dick, Rebis 2013

Kolejna książka Dicka, którą z półki wylosował mój Syn. Autor jak zwykle szaleje z kreacją świata przedstawionego: tym razem ludzie zaczynają wstawać z grobów i czas dla nich zaczyna się cofać. Oczywiście różne firmy widzą w takich zdarzeniach możliwość zysku, zwłaszcza jeśli przywrócona do życia ma zostać jakaś ważna osobistość. I właśnie o takim przypadku mówi Wbrew wskazówkom zegara. Dick sprawnie wprowadza różne stronnictwa, które chciałyby przejąć kontrolę nad nowo ożywionego. Jak zwykle stawia też pytanie o naturę rzeczywistości, tym razem zastanawia się, czy istnieje jakiekolwiek życie pozagrobowe. Choć raczej niewymieniana jako jedno z klasycznych dzieł Dicka, jest to bardzo interesująca pozycja.

41. Ifigenia w Aulidzie - Eurypides, Wolne Lektury 2014 (Kindle)

Króciutki dramat jednego z największych twórców greckiej tragedii, na lekturę którego nabrałem ochoty pod wpływem Iliady - chciałem po prostu więcej wojny trojańskiej. Niestety trochę się rozczarowałem, choć wynika to z tego, że Eurypides doskonale realizuje zasadę trzech jedności: wydarzenia toczą się w jednym miejscu, w bardzo krótkim czasie, a fabuła jest jednowątkowa i wszystkie wydarzenia prowadzą do finału - miejsca na komplikacje fabularne więc tutaj nie ma. Po prostu Agamemnon próbuje zapewnić Grekom boską przychylność w nadchodzącej wojnie poprzez złożenie ofiary, a kto ma zginąć, ten ginie (wszak to grecka tragedia) mimo próby pokonania fatum przez bohaterów. Choć całość nie porywa jako utwór do czytania, jest bardzo dobrym przykładem idealnego dramatu antycznego.

Ciągle czytam:
- J.R.R. Tolkien - Hobbit
- Bernard Cornwell - Zimowy monarcha
- Tony Halik - Jeep. Moja wielka przygoda
- Jeff Noon - Wurt
- J. Maarten Troost - Życie seksualne kanibali
- Marta Krajewska - Zaszyj oczy wilkom
- Jan Brzechwa - Brzechwa dzieciom. Dzieła wszystkie. Bajki
- Saviour Pirotta - Dookoła świata w 80 baśni

Przeczytane. Kwiecień 2018

No i po dobrym okresie, kiedy liczba przeczytanych lektur osiągnęła poziom przeddziecięcy, wróciłem do tego, co było normą: w kwietniu ukończyłem raptem sześć książek, a wśród tych, które mam napoczęte, nie posunąłem się za bardzo do przodu. Udało się oddać głosy na nominacje do nagród Żuławskiego i Zajdla; różnią się tylko jedną pozycją, której nie zdążyłem skończyć czytać przed terminem oddania głosów do tego pierwszego wyróżnienia. Nie wiem, czy za rok będę brał udział w nominacjach - chcę przyśpieszyć czytanie tego, co mi obciąża półki i pudła, mogę więc nie mieć czasu na nowości, choć na parę pozycji, które już się ukazały, prawdopodobnie się skuszę. Tymczasem zapraszam do lektury moich kolejnych wypocin. A w ten sposób nominowałem:

Rafał Kosik - Różaniec
Anna Kańtoch - Niepełnia
Paweł Majka - Berserk
Elżbieta Cherezińska - Płomienna korona
Aleksandra Janusz - Cień Gildii (Zajdel) / Marcin Podlewski - Głębia. Napór (Żuławski)

32. Mój Madagaskar - Jarosław Kret, Świat Książki 2014

Kolejna z książek, które wylosował mój Syn, mówiąc "Tata poczyta". Choć w domu leżą dwie inne książki autora, który do tej pory był dla mnie wyłącznie telewizyjnym prezenterem pogody (nie miałem pojęcia o podróżniczej stronie jego życia), jakoś nie ciągnęło mnie do sięgnięcia po nie. Dziecko zadecydowało jednak, że będę czytał o Madagaskarze. Kret w opowieści o swoich doświadczeniach z licznych pobytów na największej afrykańskiej wyspie przedstawia różne aspekty życia lokalnej ludności: ich wierzenia, zwyczaje, wszechobecną biedę; skupia się też na ustępującej pod naporem człowieka przyrodzie, stara się również odnaleźć ślady pobytu tam Arkadego Fiedlera. Często opowiada zajmująco i zabawnie, ale niestety czasem wpada w ton wikipediowy, kiedy na przykład robi listę madagaskarskich parków narodowych. Mimo tej wady warto sięgnąć po tę pozycję, żeby zobaczyć, jak dziś wygląda wyspa lemurów.

33. Berserk - Paweł Majka, Filia 2017

Majkę czytam zawsze. Po pierwsze dlatego, że fajnie pisze; po drugie, bo akcję swoich powieści umieszcza w Krakowie i mi się lokalny patriotyzm włącza. Jego najnowsza powieść to coś na kształt apokalipsy zombi: wszyscy dorośli zamieniają się w bezmyślne agresywne istoty, a po jakimś czasie ci, którzy przeżyli, wracają do normalności, nie pamiętając, co zrobili, ale widząc efekty swoich działań. Jak to w postapokalipsie - głównym tematem są próby odnalezienia sobie miejsca i próba przetrwania w świecie po zagładzie, która nawet jeśli nie jest całkowita, pozostawia trwały ślad w psychice bohaterów. Bardzo fajna powieść i jeden z moich kandydatów do Zajdla i Żuławskiego.

34. Nowy dom na wyrębach - Stefan Darda, Videograf 2017 (Kindle)

Chciałem się z tym uporać przed deadline'ami do obu fantastycznych nagród literackich. Wydana parę lat temu pierwsza część bardzo pozytywnie mnie zaskoczyła po niezbyt przyjemnych doznaniach z resztą twórczości Dardy, więc pomyślałem, że sprawdzę, jak sobie poradził z kontynuacją Domu na wyrębach. Wyszło solidnie, choć brakuje już takiego mocnego uderzenia, jakie miało miejsce za pierwszym razem. Realia były mi już znane, więc nie zostało wiele miejsca na zaskoczenie. Opisów przyrody, które były poprzednio bardzo mocnym punktem powieści, jest jakby mniej, podobnie jak straszenia nadnaturalnym. Fabuła dotyczy prób ostatecznego rozprawienia się ze złem znanym z pierwszego tomu, szkoda tylko, że Dardzie nie udało się zamknąć całości w jednej części, o czym dowiedziałem się dopiero po zakończeniu lektury.

35. Namiestnik - Adam Przechrzta, Fabryka Słów 2017

Kontynuacja Adepta, bardzo dobrej powieści Adama Przechrzty, której akcja rozgrywa się w alternatywnej wersji początku XX wieku. Autor przesuwa trochę do przodu czas akcji i w Namiestniku mamy już Wielką Wojnę i Warszawę przejętą z rosyjskich rąk przez Prusów. Mogę powtórzyć to, co pisałem ostatnim razem: jest to kilka godzin lekkiej i przyjemnej lektury z magią, alchemią, pradawnymi istotami, zonami wziętymi od Strugackich i działaniami frontowymi w rolach głównych. Bawiłem się dobrze, jak przy wszystkich książkach Przechrzty.

36. Cień Gildii - Aleksandra Janusz, Nasza Księgarnia 2017 (Kindle)

Aleksandra Janusz się rozkręca. Myślałem, że na trzech tomach się skończy, a tu się czwarty szykuje. W każdym razie: trzecia część zaczyna się dokładnie tam, gdzie skończyła się druga. Autorka pokazuje skutki wydarzeń z finału Utraconej Bretanii, miesza wszystko z ciemnymi działaniami półświatka i równie ciemnymi machinacjami możnych trzymających władzę. Po raz kolejny główni bohaterowie są rozdzieleni, co pozwala pokazać wydarzenia z różnych perspektyw, ale znacząco zmniejsza ilość czasu antenowego przeznaczonego dla każdego z nich. Wartka akcja i dużo dobrze stosowanego humoru sprawiają, że jest to bardzo dobra lektura. Nie zdążyłem jej przeczytać przed oddaniem głosu na Żuławskiego, ale moją nominację do Zajdla dostała.

37. Rozeznanie duchów - Jacek Radzymiński, Fantom 2017

Ciężko mi stwierdzić, czy to powieść, czy zbiór pięciu opowiadań. W zasadzie każdy rozdział stanowi zamkniętą całość, ale wszystkie łączą się w coś większego, zachowana jest między nimi ciągłość fabularna. A o czym ta książka? O nawiedzonej szkole, gdzie duchy próbują nakłaniać uczniów do samobójstw. Nie znałem wcześniej autora, ale zachęcił mnie do lektury swojej książki wywiadem opublikowanym w jednym z numerów Fantoma (co oznacza, ze dział promocji w wydawnictwie nie śpi). Bardzo dobrze kreuje środowisko uczniów i absolwentów elitarnego warszawskiego liceum, sprawnie wprowadzając wątek fantastyczny. Widać, że autor dobrze się czuje w miejskiej grozie. Mam nadzieję, że napisze jeszcze coś podobnego.

Czytam:
- Philip K. Dick - Wbrew wskazówkom zegara
- J.R.R. Tolkien - Hobbit
- Bernard Cornwell - Zimowy monarcha
- Tony Halik - Jeep. Moja wielka przygoda
- J. Maarten Troost - Życie seksualne kanibali
- Artur Chmielewski - Achromatopsja
- Jan Brzechwa - Brzechwa dzieciom. Dzieła wszystkie. Bajki
- Saviour Pirotta - Dookoła świata w 80 baśni

Przeczytane. Marzec 2018

Kolejny dobry miesiąc. Jedenaście przeczytanych książek to powrót do poziomu sprzed pojawienia się potomstwa. Spośród marcowych lektur siedem miało formę elektroniczną, a tylko cztery były w wersji papierowej. Jest to efekt tego, że ostatnio zdecydowanie więcej książek kupuję na Kindle'a; problem mam tylko taki, że w tym tempie nigdy nie pozbędę się nadmiaru zalegającej u mnie makulatury. Jeśli chodzi o jakość tekstów, jestem raczej zadowolony z tego, co wpadło mi tym razem w ręce. Jest tylko jeden wyjątek, ale sam jestem sobie winien, bo powinienem był odpuścić po pierwszym tomie, a z własnej głupoty zdecydowałem się sięgnąć jeszcze po drugi. Więcej szczegółów znajdziecie poniżej.

21. Utracona Bretania - Aleksandra Janusz, Nasza Księgarnia 2016 (Kindle)

Kontynuacja Asystenta czarodziejki i jednocześnie środkowy tom trylogii Kroniki Rozdartego Świata. Trochę czasu musiało minąć, zanim się na dobre wciągnąłem w lekturę. Nie wiem, z czego to wynikło, bo jest to bardzo dobra powieść fantasy. Jak pisałem poprzednio, podoba mi się stworzony przez autorkę system magii oparty na przekształcaniu równań różniczkowych, ciekawie wykreowani zostali też bohaterowie. Ci, choć od początku są rozdzieleni, dostają tyle czasu antenowego, ile potrzebują. Czasem jest mrocznie (zwłaszcza, gdy pojawiają się oponenci), czasem zabawnie (tu przodują magowie-geriatrycy), fabuła wciąga, zakończenie zaś satysfakcjonuje i pozostawia z chęcią dowiedzenia się, jakie będą jego konsekwencje. Trzecią część, czyli Cień Gildii przeczytam bardzo chętnie.

22. Minuta przed północą - Vladimir Wolff, Warbook 2017 (Kindle)

Kolejna w tym miesiąca kontynuacja, tym razem przyszła pora na lekturę dalszej części Czasu odkupienia. Wolff postanowił przenieść akcję na powierzchnię i wynieść bohaterów z Berlina na jego przedmieścia. Przez długi czas miałem wrażenie, że to, co czytam jest mocno oparte na fabule Metra 2035 Głuchowskiego. Podobieństw wydawało się być dużo, ale na szczęście okazało się, że Wolff postanowił pójść w nieco inną stronę niż Rosjanin, przez co mogłem przestać podejrzewać go o plagiat. Trzeba przyznać autorowi, że z powieściami sensacyjnymi radzi sobie całkiem dobrze, widać też, że nieźle porusza się w postapokaliptycznej estetyce. W końcu udziela części odpowiedzi na pytania o dzień zagłady i sprawnie rozwija świat przedstawiony w poprzednim tomie. Co ważne, Minutę przed północą można czytać bez znajomości wcześniejszej części.

23. Na skraju jutra - Hiroshi Sakurazaka, Galeria Książki 2013 (Kindle)

Tę książkę postanowiłem przeczytać po obejrzeniu ekranizacji z Tomem Cruisem w roli głównej. Jest to taki Dzień świstaka rozgrywający się w czasie wojny z kosmitami. Wyjaśnienie, dlaczego bohater zostaje zamknięty w pętli czasowej mnie przekonuje; mam tylko problem ze zrozumieniem, dlaczego sposób wyjścia z niej jest taki, a nie inny. Poza tym jest to ciekawa realizacja starego pomysłu, w wersji literackiej ciekawsza od filmu (choć i ten przyjemnie się oglądało), bo pozbawiona hollywoodzkich rozwiązań fabularnych. Pomijając zakończenie, które mnie nie przekonuje, jest dobrze.

24. Chyba śnisz! - Jakub Ćwiek, Artrage 2017 (Kindle)

Ćwiekowy crossover, gdzie spotykają się Dreszcz, Loki i bohaterowie Chłopców, czyli kolejne opowiadanie wydane w ramach Artrage. Jak to w opowiadaniu, fabuła nie jest bardzo rozbudowana, w zasadzie sprowadza się do jednego zdarzenia, czyli spotkania postaci na komisariacie Policji gdzieś na krańcu Polski. Przy takim zestawie dramatis personae musi dojść do zadymy, z którą Kuba radzi sobie bardzo dobrze. Brakuje mi tu jakichś zwrotów akcji, ale rozumiem, że formuła opowiadania nie pozwoliła autorowi na zbyt obszerne rozpisanie się. Jest to po prostu przyjemna ciekawostka dla fanów twórczości Kuby.

25. Tajemnica klejnotu Nefertiti - Agnieszka Stelmaszyk, Zielona Sowa 2017

Wszedłem do Empiku, poszedłem spojrzeć na półkę z literaturą młodzieżową, żeby znaleźć coś, co w przyszłości mogłoby się moim dzieciom spodobać, znalazłem ładnie wydany cykl Kroniki Archeo, zajrzałem do środka, zobaczyłem staranne ilustracje i mapę na wyklejce. Odnalazłem więc pierwszy tom, czyli Tajemnicę klejnotu Nefertiti i pobiegłem do kasy. Liczyłem, że będzie to coś w stylu Tomków Szklarskiego, choć wiedziałem, że temat książek jest inny. Miałem nadzieję, że powieści te pozwolą dzieciakom poznać kulturę i historię obcych krajów. No i źle nie jest. Może nie dostaje się tutaj takiej ilości faktów encyklopedycznych, jak u wspomnianego wcześniej autora, a informacje o miejscu akcji są bardzo pobieżne, to przygody grupki dzieciaków wyruszających z rodzicami na stanowiska archeologiczne (w przypadku tej powieści do Egiptu) mogą młodego czytelnika zainteresować i wyrobić w nim ciekawość świata, a o to w tego typu literaturze chodzi. Będę dalej czytał.

26. Niepowszedni. W potrzasku - Justyna Drzewicka, Jaguar 2016 (Kindle)

Matko, jaki gniot! Jest to bezpośrednia kontynuacja wydarzeń z Porwania, o którym pisałem miesiąc temu. Językowo przypomina to szkolne wypracowanie, bohaterowie są płascy i całkowicie przewidywalni, sama intryga byłaby znośna, gdyby nie irytujące zachowanie wszystkich (!) postaci. Omijajcie, nie czytajcie, szkoda czasu. Zrobiłem to za was i do dziś bolą mnie oczy. Od trzeciego tomu zamierzam się trzymać z daleka.

27. Nienasycony - Łukasz Radecki, Phantom Book Press 2017

Jak lubię horrory Radeckiego, tak ten nie do końca mnie przekonał. Jest to króciutka książeczka (jakieś 150 stron) formą wydania przypominająca twory Guya N. Smitha. Po lekturze prologu spodziewałem się slashera - jest brutalnie, krwiście i z solidną porcją zwłok - potem jednak dostałem mało skomplikowaną opowieść o przywołanym demonie, który lubi sobie czasem zrobić jakąś rzeźnię. Szybko się to czyta, jakąś wartość rozrywkową powieść ma, ale brakuje jej oryginalności (przy czym zdaję sobie sprawę, że w tego typu literaturze ciężko o coś odkrywczego). Mimo to czasu poświęconego na lekturę nie żałuję.

28. Żerca - Katarzyna Berenika Miszczuk, W.A.B. 2017

Wciągnął mnie ten Harlequin i to mimo tego, że w trzecim tomie tak naprawdę niewiele się dzieje. Wydaje mi się, że Miszczuk bardziej niż na kłopotach uczennicy szeptuchy skupiła się na przedstawieniu życia wsi i żywych słowiańskich wierzeń, co po lekturze pozwoliło mi wysnuć myśl, że jest to ciekawsza wersja Chłopów (wyczyn to wprawdzie nie jest - przy Reymoncie zasypiałem). Jak to w romansidłach bywa, związek protagonistki przeżywa wzloty i upadki, na horyzoncie pojawia się konkurent do serca bohaterki, tytułowy żerca; jest z nim tylko jeden problem: jak na bohatera tytułowego dostaje zdecydowanie za mało czasu antenowego. Fabuła? Kryminał. Ktoś morduje okoliczne nadnaturalne istoty i wszystko byłoby fajnie, gdyby nie to, że szybko można odgadnąć, kto jest zbrodniarzem. Oczywiście w to wszystko wchodzą niepożądane kontakty pogańskich bogów z bohaterką, ale tym razem wydaje się, że boski czynnik schodzi na dalszy plan (co nie oznacza, że przestaje być istotny). Pozostaje czekać na kolejny tom, bo Żerca kończy się paskudnym cliffhangerem. Ciekawe, ile jeszcze części Miszczuk planuje napisać.

29. Żniwiarz. Pusta noc - Paulina Hendel, Czwarta Strona 2017 (Kindle)

Po raz kolejny dałem się namówić redaktorom Fantoma na spotkanie z twórczością nieznanej mi autorki. Na szczęście, w odróżnieniu od cyklu Niepowszedni, ta polecanka ma sens. Dostałem urban fantasy z nadnaturalnymi bestiami żyjącymi pomiędzy ludźmi, z którymi walczą tytułowi żniwiarze, czyli ludzie, których dusze po śmierci poprzedniego nosiciela przenoszą się do ciał zmarłych niedawno osób. Pomysł może nie jest szczególnie oryginalny, ale w tym przypadku się sprawdza. Dobrze zaprojektowani zostali bohaterowie, włącznie z antagonistą (choć dość wcześnie udało mi się odgadnąć, kim on jest). Chętnie sięgnę po kolejną część, która już jest dostępna na rynku.

30. Virion. Wyrocznia - Andrzej Ziemiański, Fabryka Słów 2017

Kolejny powrót Ziemiańskiego do uniwersum Achai. O ile samą Achaję czytało mi się dobrze, to Pomnik cesarzowej Achai już mnie nie powalił. Ucieszyło mnie więc, że akcja kolejnej książki z tego świata rozgrywa się mniej więcej w tym samym czasie, co oryginalna trylogia. Tym razem autor postanowił opowiedzieć historię jednego z szermierzy natchnionych, który w Achai pojawiał się od czasu do czasu na scenie. Są to początki jego losów, z których możemy się dowiedzieć, co takiego spotkało paniczyka z dobrego domu, że stał się maszyną do zabijania. Na razie widać, że Virion z Wyroczni i ten z Achai to dwie całkiem różne osoby. Ciekawi mnie, co takiego zrobi mu Ziemiański, że aż tak się zmieni. W obu opublikowanych do tej pory cyklach autor pokazuje, jak jednostki mogą zrewolucjonizować świat, w Virionie jak do tej pory nie widać takiego zabiegu. Pozostaje czekać na dalsze losy bohatera, bo nie wierzę, że główny temat dwóch achajowych cykli, tutaj zostanie całkowicie pominięty.

31. Młody - Magdalena Kozak, Fabryka Słów 2017 (Kindle)

Po kilku latach kozak wydała czwarty tom nocarskiego cyklu. Ciężko powiedzieć, czy ostatni, bo fabuła Młodego pozwala na dalsze snucie opowieści o losach Vespera. Ten, po tym, co się stało na końcu Nikta (wiem, że powinno być Nikogo, ale w ten sposób jest to odmieniane w książce), zajmuje wysoką pozycję wśród wampirów (bez szczegółów, żeby uniknąć spoilerów), z czym wiążą się nowe problemy: trzeba umieć zarządzać podwładnymi, dbać o rozwój zespołu i nie dać się zjeść tym, którzy na szczycie siedzą już trochę dłużej i na polityce zjedli zęby. Fabuła nie jest zbyt skomplikowana: ot, ktoś po raz kolejny chce zniszczyć wampiry, a dzielny Vesper ze swoją bandą mają temu zapobiec. W skrócie - fajne czytadło na parę wieczorów.

Czytam i czytam:
- Jarosław Kret - Mój Madagaskar
- Philip K. Dick - Wbrew wskazówkom zegara
- J.R.R. Tolkien - Hobbit
- Bernard Cornwell - Zimowy monarcha
- Jacek Radzymiński - Rozeznanie duchów
- Paweł Majka - Berserk
- Stefan Darda - Nowy dom na wyrębach
- Jan Brzechwa - Brzechwa dzieciom. Dzieła wszystkie. Bajki
- Saviour Pirotta - Dookoła świata w 80 baśni

Przeczytane. Luty 2018

Jest duży postęp w porównaniu do zeszłego roku. Wtedy w lutym udało mi się przeczytać raptem trzy książki, teraz zaś było ich aż osiem. Wprawdzie nie jest to imponujący wynik w zestawieniu z najlepszymi czytelniczymi latami, ale w odniesieniu do ostatniego czasu, jestem z niego bardzo zadowolony. Jakoś tak wyszło, że większość lutowych lektur to poprzednie tomy powieści, które w tym roku mogą być nominowane do Nagród Zajdla i Żuławskiego. Od marca powinienem już czytać rzeczy, które miały premierę w 2017 roku. Powinienem też dokończyć sporo z książek, które mam napoczęte. Pora się popastwić/pozachwycać.

13. Wedle zasług - Sławomir Nieściur, Fabryka Słów 2016 (Kindle)

Ciągnie mnie do opowieści o Zonie, mimo że nie są one przykładami wirtuozerii literackiej. Zazwyczaj są jednak przyjemnymi, nasyconymi akcją czytadłami świetnie się nadającymi na długie zimowe wieczory. To wystarcza, żebym sięgnął po nieznanego mi autora bez żadnej rekomendacji. Niestety na pierwszej książce Nieściura nieco się zawiodłem. Akcja jest rwana i chaotyczna i, choć ostatecznie autorowi wychodzi całkiem składna historia, przez większość czasu miałem wrażenie, że czytam o wyrwanych z kontekstu wydarzeniach. Wydaje mi się, że Wedle zasług jest jedynie przygotowaniem gruntu pod dłuższy cykl i jako kreator wewnątrzzonowej rzeczywistości sprawdza się nieźle. Na razie mnie nie wciągnęło, ale sprawdzę, co jeszcze autor zamierza zrobić ze swoimi pomysłami.

14. Noc Kupały - Katarzyna Berenika Miszczuk, W.A.B. 2016 (Kindle)

Drugi tom Harlequina, czyli bezpośrednia kontynuacja Szeptuchy. Nadal jest zabawnie, alternatywna historia, w której Mieszko I nie przyjął chrztu, wciąż jest ciekawa, robi się tylko w moim odczuciu trochę mroczniej. Miszczuk sprawnie wprowadza nową przeciwniczkę, której wpłynięcie w nurt wydarzeń sprawia, że boskie rywalizacje schodzą na dalszy plan. Udanie też pokazała metamorfozę głównej bohaterki ze sceptyczki w osobę akceptującą istnienie nadnaturalnej części świata. Cieszy mnie, że klątwa środkowego tomu nie zadziała; teraz spokojnie będę mógł się zabrać za trzecią część.

15. Dreszcz: Narcocorrido - Jakub Ćwiek, Artrage 2017 (Kindle)

Długie opowiadanie/mikropowieść z Artrage'a, które dodaje kolejny epizod do życiorysu Dreszcza, czyli śląskiego superbohatera i podstarzałego rockmana w jednym. Akcja toczy się po wydarzeniach drugiego tomu Dreszcza i obserwujemy, jaki wpływ na protagonistę miał finał poprzedniej części. No ale jak w tarapaty popada Ozzy, to trzeba się podnieść z fotela i ruszyć na ratunek. Dalej jest już standardowo dreszczowo. Strzelanie piorunami, rock and roll i rubaszny humor sytuacyjny. Ja to lubię, więc łykam wszystko jak pelikan.

16. Ojciec - antologia, Ringier Axel Springer 2017

Pora na trochę poważniejszą lekturę. Jest to zbiór opowiadań współczesnych polskich autorów, po który sięgnąłem zachęcony takimi nazwiskami jak Małecki, Szostak i Orbitowski. Z fantastycznego poletka jest jeszcze Dukaj, który zamyka antologię, poza tym znane mi były jeszcze nazwiska Ziemowita Szczerka i Michała Witkowskiego, choć o tym ostatnim słyszałem wyłącznie w kontekście lansowania się na stołecznych imprezach. Tematem każdego z opowiadań jest relacja ojciec-syn, pokazywana tutaj jako coś trudnego i naznaczonego cierpieniem czy to z jednej, czy z drugiej strony. Czasem są to nostalgiczne wspomnienia przeszłości, czasem konflikt pokoleń. Autorzy w większości radzą sobie bardzo dobrze - zawiódł mnie jedynie Witkowski, który napisał opowiadanie o niczym. Jak zwykle mam też problem z Dukajem, który wyróżnia się realizacją tematu i skupia się na zaprezentowaniu fikcyjnego państewka rządzonego niegdyś przez dyktatora zwanego Ojcem Narodu. Na pewno jest to bardziej przystępny tekst tego autora niż większość tych, z którymi miałem styczność, ale nadal nie jestem przekonany do jego twórczości. Świetnie wypadają wspomniani na początku trzej autorzy, szczególnie zachwyca Szostak, tworząc poruszający list odrzuconego ojca do syna; bardzo dobrze poradził sobie też Wojciech Engelking tekstem z szachami w tle. Bardzo ciekawa i wartościowa pozycja.

17. Rodzeństwo bez rywalizacji - Adele Faber, Elaine Mazlish, Media Rodzina 2017

Żona podrzuciła w celach edukacyjnych. Książka jest prezentacją spotkań z rodzicami, które miały im pomóc w rozwiązywaniu problemów z rywalizującym ze sobą rodzeństwem. Porady wydają się ciekawe, choć pierwotnie zaniepokoiła mnie data pierwszego wydania tej książki (1988) i bałem się, że stosowane metody będą mocno nieaktualne. Okazało się jednak, że zalecany sposób traktowania dzieci, który dopiero do nas dociera, w stanach był sugerowany jako norma już trzydzieści lat temu. Zobaczymy, co uda się u nas zastosować w praktyce. Warto dodać, że tekst oryginalny został uzupełniony o dodatek odnoszący się do polskich realiów.

18. Niepowszedni. Porwanie - Justyna Drzewicka, Jaguar 2016 (Kindle)

No dobra. Sięgnąłem po powieść young adult i sam jestem sobie winny. Cykl Niepowszedni został pozytywnie oceniony w Fantomie i stwierdziłem, że sprawdzę coś nowego. Zalety? Powieść jest sprawnie napisana i szybko się ją czyta. Sama fabuła dla młodszego czytelnika też powinna być wciągająca. Największy problem mam z naiwnością bohaterów, nawet nie protagonistów, bo oni, będąc dziećmi, mogą sobie na nią pozwolić. Bardziej zgrzytałem zębami, czytając, jak zachowują się dorośli - ich motywacje często wydają się naciągane i mój osobisty kołek do zawieszania niewiary wielokrotnie trzeszczał. Oczywiście, jak znam siebie, sprawdzę, co jeszcze postanowiła stworzyć autorka w temacie Niepowszednich (tak zwana druga szansa), ale nie liczę na wiele.

19. Nikt - Magdalena Kozak, Fabryka Słów 2015

Tak powinno się pisać książki. Poza pierwszym i ostatnim rozdziałem połknąłem ją w jeden dzień. Jest to zamknięcie historii o Vesperze i problemach wampirów (a przynajmniej tak było do niedawna, bo wiemy, że w zeszłym roku ukazał się czwarty tom, Młody). Akcja jest wartka, czas akcji ograniczony jest w zasadzie do jednej doby, Kozak stosuje ciekawe rozwiązania fabularne i sprawnie kończy opowieść. Udaje jej się też pokazać zmieniające się relacje między bohaterami i dojrzewanie Vespera jako wampira. Cały cykl to jedna z lepszych pozycji w polskiej fantastyce, jakie ostatnio czytałem.

20. Państwo Środka od środka - Jacek Adamus, Wydawnictwo Dolnośląskie 2014

Chiny to bardzo ciekawy kraj, na tyle inny kulturowo od Europy, że można o nim zajmująco pisać w dziesiątkach książek. Państwo Środka od środka podał mi Syn, mówiąc "Tata poczyta czerwoną książeczkę". Poczytałem sobie i była to nużąca lektura. Autor opisuje czas, który spędził na jednym z chińskich uniwersytetów. Skupia się na relacjach z innymi ludźmi, czy to współstudentami, czy też lokalną ludnością. Z przedstawianego przez niego obrazu można wyciągnąć wnioski, że nie warto ufać chińskim przewodnikom i że Chińczycy to straszni bałaganiarze pozbawieni jakiejkolwiek kultury osobistej. Swoje perypetie przedstawia w bardzo przewodnikowy sposób, brakuje mu gawędziarskiego zacięcia, bardzo potrzebnego w tego typu literaturze.

Mam rozgrzebane:
- Agnieszka Stelmaszyk - Tajemnica klejnotu Nefertiti
- Jarosław Kret - Mój Madagaskar
- Andrzej Ziemiański - Virion. Wybraniec
- Philip K. Dick - Wbrew wskazówkom zegara
- Aleksandra Janusz - Utracona Bretania
- Hiroshi Sakurazaka - Na skraju jutra
- Jan Brzechwa - Brzechwa dzieciom. Dzieła wszystkie. Bajki
- Saviour Pirotta - Dookoła świata w 80 baśni

Przeczytane. Styczeń 2018

Nowy Rok się zaczął, Biblia została odłożona na półkę, można się więc było zabrać za lżejsze lektury. Dopiero teraz widzę, jak bardzo na liczbę czytanych książek miało Pismo święte. Do tej pory wydawało mi się, że drastycznie się ona zmniejszyła ze względu na dzieci, ale jak widać po styczniowej liście, to nie potomstwo sprawiało, że czytam mniej. W styczniu ukończyłem dwanaście książek, co wygląda na powrót do poziomu sprzed dwóch lat. Zobaczymy, czy jest to jednorazowy wyskok, czy też może uda mi się ten poziom utrzymać w kolejnych miesiącach. Podstawowym kryterium doboru lektur były zbliżające się terminy zgłaszania nominacji do Nagród Żuławskiego i Zajdla, choć w znacznej części czytałem wcześniejsze tomy książek wydanych w 2017 roku. Widać też lekką przewagę papieru, ale to się powinno zmieniać wraz z kolejnymi miesiącami - mam sporo rzeczy do pilnego przeczytania w wersji elektronicznej.

1. Renegat - Magdalena Kozak, Fabryka Słów 2015

Nocarz był fajny. Będący jego kontynuacją Renegat stara się utrzymywać poziom poprzednika i, choć stanowi ciekawą kontynuację, troszkę sobie z tym nie radzi. Jak można się domyślić po tytule, Vesper trafia w ręce pijących prawdziwą ludzką krew wampirzych renegatów i to na zaprezentowaniu drugiej strony konfliktu skupia się autorka. Bardzo ładnie udaje jej się pokazać, że świat nie jest czarno-biały, a tezy przedstawione w pierwszej części mogą zostać łatwo podważone, sprawnie przedstawia rozterki głównego bohatera, który chciałby wrócić do swoich, ale związuje się emocjonalnie ze swoimi nowymi towarzyszami i próbuje się odnaleźć w nowej sytuacji. Brakowało mi tu jednak jakiegoś powiewu świeżości, większość wydarzeń przebiega tak, jak można by się tego spodziewać. Mam przy tym świadomość, że jest to środkowy tom, który ma przeprowadzić czytelnika od nieoczekiwanego (chyba, że się już zna tytuły kolejnych części) zakończenia pierwszego tomu to hucznego (miejmy nadzieję finału) i ciężko tu oczekiwać trzęsienia ziemi w kwestii kreacji świata. Na szczęście Kozak zostawiła szeroko otwartą furtkę do trzeciego tomu, który powinien przynieść odpowiedzi na większość nurtujących mnie (i protagonistę) pytań.

2. Hydra - Vladimir Wolff, Warbook 2016 (Kindle)

Niby jest to kontynuacja Metalowej burzy, ale Wolff postanawia pozostawić z boku Państwo Islamskie i jego tajemniczego sprzymierzeńca oraz wojnę grecko-turecką i przenosi akcję do Polski, gdzie terroryści szykują atak na niespotykaną skalę. Autor pokazuje, jakie konsekwencje może mieć ściągnięcie do siebie armii amerykańskiej przy wciąż mocarstwowych aspiracjach tego upadłego imperium (dla przypomnienia: w poprzednim tomie ludność USA zostaje zdziesiątkowana przez nieznanego wirusa, a niedobitki ukrywają się na Alasce i Hawajach). Znów rozważa możliwość wystąpienia potencjalnych przyszłych konfliktów, choć tym razem w moim odczuciu lekko ucieka w science fiction bliskiej przyszłości (no chyba, że armia amerykańska ma już na wyposażeniu opisywany w powieści sprzęt - nie wiem, nie znam się, nie chce mi się szukać). Tym razem Wolff tak wciągnął mnie w lekturę, że nie zwracałem uwagi na jego styl, który zawsze wydawał mi się suchy. Czekam na ciąg dalszy.

3. Szeptucha - Katarzyna Berenika Miszczuk, W.A.B. 2016

Żona przeczytała tekst z okładki i rzekła: "O! Harlequina czytasz!". Potem ja przeczytałem, co tam wydawca napisał i przestraszyłem się. A potem dobrze się bawiłem przy pierwszym tomie trylogii urban fantasy, gdzie Mieszko I się nie ochrzcił i jesteśmy europejskim bastionem pogaństwa. Główna bohaterka po skończeniu studiów medycznych musi wyjechać na roczny staż u wiejskiej baby, co oczywiście stwarza masę okazji do pokazania starcia szkiełka i oka z zaściankowymi zabobonami. A potem w grę wchodzą materializujące się słowiańskie wierzenia i chłopak, który niekoniecznie jest tym, ze kogo się podaje. Opowieść jest pełna humoru (i to takiego, który śmieszy, a nie męczy), napisana została sprawnie, a ja choć nie przepadam za tą odmianą fantastyki, chętnie sięgnę po drugi tom (to już kolejna taka deklaracja w tej notce).

4. Zawisza Czarny - Jakub Ćwiek, Fabryka Słów 2017

Na razie jest jeden tom, więc deklaracji sięganie po kontynuację nie będzie, choć epilog sugeruje, że Kuba Ćwiek, coś jeszcze chowa w rękawie. Jest to celna satyra na nowoczesne środowiska lewicowe (Starbuń, wściekłe feministki i wkurzeni rowerzyści) i narodowo-prawicowe. Jest zabawnie, choć zdaję sobie sprawę, że osoby, w które ostrze satyry celuje, mogą się poczuć dotknięte (Co? Czarny patriota? Skandal)! Fabularnie jest bez rewelacji, ot mecz reprezentacji w piłkę kopaną, Masa Krytyczna i kilka zadym na mieście, ale rozwiązanie intrygi okazuje się być bardzo zaskakujące. Superbohaterowie, których tworzy Ćwiek są bardzo ludzcy: w zasadzie nie mają supermocy (Zawisza jest świetnie wyszkoloną maszyną do robienia innym krzywdy, a Sawka to bardzo warszawska w wyrazie wersja Batmana). Trochę się tylko boję, że Kuba zabrał się za tyle projektów (z literackich: Krzyż Południa, na który czekam najbardziej, Ofensywa szulerów, Dreszcz, Grimm City; do tego dochodzi jeszcze stand-up), że może mu zabraknąć mocy przerobowych do kontynuowania zapoczątkowanej tu opowieści.

5. Iron Tales - antologia, Gmork 2017 (Kindle)

Ciekawy pomysł stworzenia zbioru opowiadań poświęconego jednej z najwybitniejszych grup heavy metalowych. Poszczególne teksty w jakiś sposób nawiązują do różnych piosenek Iron Maiden, będąc rozwinięciem treści utworów albo twórczą wariacją na temat ich tytułów. Opowiadań jest piętnaście, a napisane zostały przez sześciu autorów, spośród których znani mi są tylko Kazimierz Kyrcz Jr i Łukasz Radecki. Wszystkie zawierają pewną, większą lub mniejszą, dawkę mroku, ale zdarza się też trochę humoru (przeważnie czarnego). Niestety w moim e-bookowym wydaniu brakuje opowiadania Inne życie, w zamian dostałem zaś podwójną dawkę Oceanu szaleństwa. Nie wiem, czy w wersji papierowej też ten błąd występuje. Napisałbym, że była to dla mnie przyjemna lektura (bez rewelacji wprawdzie, ale nie zgrzytałem zębami w czasie lektury), lecz nie wiem, czy jest to dobre określenie dla literatury grozy.

6. Niepełnia - Anna Kańtoch, Powergraph 2017

Nie wiem, jak ona to robi, ale Kańtoch niemal każdą swoją kolejną książką potrafi mnie zachwycić. Tym razem stworzyła ciekawą powieść powiedzmy, że kryminalną, o szkatułkowej kompozycji, choć ciężko jest tu określić, która szkatułka wewnątrz której się mieści - w tak zagmatwany sposób połączone ze sobą zostały poszczególne wątki. Dawno żadna powieść nie trzymała mnie w napięciu tak bardzo, jak Niepełnia. W zachwycaniu się tą książką nie przeszkadza mi nawet za bardzo fakt, że nie do końca zrozumiałem, o co chodziło w jej zakończeniu.

7. Królestwo gore - Łukasz Radecki, Videograf 2017 (Kindle)

Horrory/grozę Radeckiego czytać lubię. Królestwo gore jest zbiorem opowiadań pokazującym pełen przekrój twórczości tego autora, od kiedy tylko odważył się wyjąć swoje teksty z szuflady. Tytuł jest nieco mylący, bo nie wszystkie opowiadania są na tyle makabryczne i krwiste, żeby je zaliczyć do gore, ale zdarzają się i takie, w których płyny ustrojowe katowanych ofiar wylewają się ze stron książki. Udało się Radeckiemu kilka razy wywołać u mnie uczucie zniesmaczenia, co oznacza, że bardzo dobrze porusza się on w zagadnieniach, które podejmuje. Teksty są na tyle mocne, że nie zdziwię się, jeśli ktoś rzuci książkę już w trakcie pierwszego opowiadania. No ale jak się bierze za twórczość Radeckiego ze słowem "gore" w tytule, to pretensje o ewentualne negatywne odczucia można mieć tylko do siebie.

8. Krew i stal - Jacek Łukawski, SQN 2016 (Kindle)

Pewnie nigdy bym o autorze nie usłyszał, gdyby gdzieś w sieci (chyba na Polterze) ktoś nie wymienił pierwszego tomu jako jednej z lepszych pozycji wydanych w 2016 roku. No i w końcu się zabrałem za lekturę i przyszło rozczarowanie. W zasadzie cały czas miałem wrażenie, że czytam zbeletryzowany zapis sesji RPG. Drętwa fabuła, nudni bohaterowie (choć pod koniec książki udaje się ich trochę ubarwić), męcząca stylizacja języka na archaiczny - drugi tom raczej sobie odpuszczę, choć przyznać muszę, że cliffhanger, którym kończy się powieść mnie zaintrygował, więc cień szansy, że skuszę się na kolejną część, istnieje. Trochę szkoda, bo liczyłem na jakieś porządne polskie dark fantasy; mało tego u nas wychodzi.

9. Komornik II. Rewers - Michał Gołkowski, Fabryka Słów 2017

Pierwszy tom Komornika rozczarował mnie fabułą, ale zaintrygował światem, w którym nastała biblijna apokalipsa, ale coś poszło nie tak i zastępy niebieskie nie były w stanie przeprowadzić jej zgodnie z planem. Ziemia przestała się obracać i tylko wąski pas wzdłuż terminatora nadaje się do życia. Tytułowy Rewers to nazwa tej połowy Ziemi, gdzie panuje wieczna noc i władza Niebios nie sięga - to właśnie tam udaje się protagonista w pogoni za swoim nemezis. Tym razem Gołkowski radzi sobie pod względem kreacji fabuły dużo lepiej. Wprawdzie wyraźnie widać, że są to dwie powieści złożone w jedną (najpierw kończymy to, co zaczęliśmy w pierwszym tomie, a potem dostajemy kolejną opowieść, paralelną z pewnymi istotnymi wydarzeniami biblijnymi), ale nie ma tu już wrażenia, że bohater idzie od zadania do zadania, jak w grze komputerowej. Oby trzeci tom był jeszcze lepszy.

10. Martwy aż do zmroku - Charlaine Harris, MAG 2009

Oglądaliśmy z Żoną True Blood, stwierdziłem więc, że zapoznam się z literackim pierwowzorem. Na podstawie Martwego aż do zmroku powstał pierwszy sezon wspomnianego serialu i jest to ten przypadek, kiedy ekranizacja jest lepsza niż pierwowzór. Książka to takie urban fantasy typu "Ja piękna, ty piękny, a do tego jesteś wampirem, chodźmy do łóżka". Lektura była męczarnią, emocje we mnie nie wzbudziła, ale to może dlatego, że wiedziałem już, kto jest mordercą. W każdym razie nie czytajcie tego. Lepiej obejrzeć serial.

11. Dom na wyrębach - Stefan Darda, Videograf 2015

Stefan Darda - autor regularnie nominowany do Nagrody Zajdla nawet, jeśli napisze coś kiepskiego. Nie miałem dobrego zdania o jego twórczości, ale książka, którą debiutował, czyli właśnie Dom na Wyrębach zbierał całkiem przyzwoite opinie. Nawet ktoś znajomy ją chwalił. A ponieważ w zeszłym roku ukazała się kontynuacja, stwierdziłem, że zapoznam się z historią od początku. Była to dobra decyzja, bo jest to najlepsza książka, jaką Darda napisał. Scenografia jest taka, w jakiej autor najlepiej się porusza, czyli mała wioska (a tutaj nawet dwudomowe sioło) w środku lasu gdzieś na krańcach Polski. Do tego dochodzi tajemnica z przeszłości, która próbuje się odegrać na bohaterach. Na deser zaś dostajemy bardzo dobre opisy przyrody, chyba najmocniejszy punkt powieści. Bardzo dobry debiut.

12. Atlas chmur - David Mitchell, MAG 2012

Zabierałem się za tę książkę od momentu, kiedy zobaczyłem ekranizację w kinie - jak widzicie, trochę czasu mi to zajęło. Jest to kolejna w tym miesiącu powieść szkatułkowa, gdzie główną rolę odgrywa władza i próby kontrolowania innych ludzi, a głównymi bohaterami są jednostki na zniewolenie się nie godzące: XIX-wieczny prawnik, międzywojenny kompozytor, dziennikarka śledcza z lat 70., współczesny nam wydawca książek, cyberpunkowy klon i członek jednego z postapokaliptycznych plemion. Ciekawa jest kompozycja powieści: najpierw poznajemy historie w kolejności chronologicznej, a każda z nich się urywa w połowie; w kolejnej bohater napotyka jakiś zapis wcześniejszej i tak jest aż do ostatniej opowieści o czasach postapokaliptycznych, a potem cofamy się w czasie. Mitchell sprawnie żongluje stylami i formą prowadzenia narracji: dziennik, listy, powieść sensacyjna, wywiad. Jest to bez wątpienia ciekawy eksperyment, z którym warto się zapoznać.

Rozgrzebałem:
- Agnieszka Stelmaszyk - Tajemnica klejnotu Nefertiti
- Jarosław Kret - Mój Madagaskar
- Andrzej Ziemiański - Virion. Wybraniec
- Jacek Adamus - Państwo Środka od środka
- Sławomir Nieściur - Wedle zasług
- Aleksandra Janusz - Utracona Bretania
- Adele Faber, Elaine Mazlish - Rodzeństwo bez rywalizacji
- Jan Brzechwa - Brzechwa dzieciom. Dzieła wszystkie. Bajki
- Saviour Pirotta - Dookoła świata w 80 baśni